Sosial Ədalət Əməliyyatları müxtəlif qeyri-hökumət təşkilatları, fəal qruplar və fərdlər tərəfindən cəmiyyətdə ədalət, bərabərlik və insan hüquqları kimi mövzularda dəyişiklik etməyi hədəfləyən hərəkatlardır. Bu hərəkatlar ümumiyyətlə gəlir bərabərsizliyi, irqçilik, gender bərabərsizliyi, ekoloji ədalət kimi müxtəlif problemləri həll edir və sosial şüurun artırılması, dəyişiklik tələb edilməsi və bu məsələlərlə bağlı siyasətlərə təsir göstərilməsi məqsədi daşıyır.
Sosial ədalət hərəkatları uzun bir tarixə malikdir, lakin xüsusilə 20-ci və 21-ci əsrlərdə daha geniş görünürlük qazanmışdır. Məsələn, 1950-1960-cı illərdə ABŞ-da qaradərililərin hüquqlarının müdafiəsi hərəkatı irqi ayrı-seçkiliyə qarşı mübarizədə mühüm rol oynayıb. Eynilə, 20-ci əsrin sonu və 21-ci əsrin əvvəllərində ekoloji hərəkatlar qlobal miqyasda təsirli oldu və ətraf mühitin mühafizəsi siyasətinin formalaşdırılmasında mühüm rol oynadı.
Sosial media və rəqəmsal kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı sosial ədalət hərəkatlarının yayılmasını və əlaqələndirilməsini asanlaşdırıb. Məsələn, 2010-cu illərdə “Ərəb baharı” hərəkatları sosial mediadan səmərəli istifadə etməklə sürətlə yayılaraq, dəyişiklik tələb edir və bütün dünyanın diqqətini cəlb edir.
Bu gün müxtəlif ölkələrdə sosial ədalət hərəkatları hələ də davam edir və müxtəlif məsələlər ətrafında təşkil olunur. Məsələn, qadın hüquqları hərəkatları, immiqrant hüquqları hərəkatları, irqçilik əleyhinə hərəkatlar və iqlim aktivliyi kimi bir çox fərqli sahədə fəaliyyət göstərən qruplar var. Bu hərəkatlar demokratik iştirakın və sosial dəyişikliyin mühüm hissəsi hesab olunur.
Aysel Məmmədli
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
