Bu faciə, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin qorxunc bir nöqtəsini təşkil edir.
26 Fevral 1992 tarixində, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin tərkibindəki separatçı güclər Xocalıya hücum ediblər. Bir neçə gün davam edən qeyri-insani əməliyyat zamanı, sivil əhalinin evlərinə zərbələr endirilib, dəhlizlərdə topluca öldürülməsi, erməni silahlı qüvvələrinin yağma, qətlə yetirmə və işgəncələr etmələri ilə xarakterizə olunur. Faciə nəticəsində minlərlə insan həlak olub, bir çox insan qaçıb xilas olmağa çalışmışdır.
Xocalı soyqırımı, beynəlxalq cəmiyyət tərəfindən dərin bir narahatlıq ilə qarşılanmış və bir çox dövlət tərəfindən tanınmış bir soyqırım hadisəsi olaraq qəbul edilir. 1994-cü ildə imzalanan Minsk Qrupunun Şimali İrəvan Dəklarasiyası ilə erməni silahlı qüvvələri Qarabağdan çıxarılsa da, Xocalı Faciəsi Azərbaycan ictimaiyyəti və siyasi liderləri tərəfindən hələ də yadda saxlanılır və unudulmaz bir hadisədir.Xocalı faciəsində qətlə yetirilən insanların sayı ilə bağlı müxtəlif məlumatlar var, lakin ən yaygın qəbul edilmiş rəqəm 600-dür. Bu rəqəm Azərbaycanın dövlət tərəfindən rəsmi şəkildə təsdiq edilmişdir. Bununla birlikdə, digər mənbələr daha çox insanın öldürüldüyünü göstərirlər və bu rəqəmlər arasında daha yüksək hesablama olunanlar da var.
26 Fevral 1992-ci ildə erməni silahlı qüvvələri, Rusiya Dəfən Sənayesi Nazirliyinin dəstəyi ilə Xocalı şəhərinə hücum etdi. Erməni hərbi gücü və Dağlıq Qarabağdakı erməni silahlı qüvvələri tərəfindən gerçəkləşdirilən bu hücum nəticəsində yüz minlərlə insan öldürüldü, yaralanıldı və ya əsir götürüldü. Qadınlar, uşaqlar, yaşlılar da daxil olmaqla masum insanlar bu qətliama məruz qaldılar. Xocalı faciəsi dünya tərəfindən soyqırım kimi tanındı.
Bu faciə, Azərbaycanın tarixindəki ən dəhşətli hadisələrdən biri kimi qeydə alınır və hələ də Azərbaycan əhalisi və dövləti tərəfindən xoşagəlməz xatirələrlə xatırlanır. Xocalı soyqırımı ilə bağlı Azərbaycan və bir çox digər ölkələr, beynəlxalq qurumlar və insan hüquqları təşkilatları tərəfindən ciddi mənbələr və qərarlar qəbul edilmişdir.
