Meteoroloji şərtlər ilə meydana gələn və əlaqəli olan təbii fəlakətlər meteoroloji fəlakətlər adlandırılır.
Meteoroloji fəlakətlər atmosfer hadisələri nəticəsində baş verir və bu hadisələr insan üçün faydalı olduğu uyğun sərhədi aşdığı andan etibarən fəlakət xüsusiyyətini daşımağa başlayır.
Meteoroloji xarakterli təbii fəlakətlərə sel, çay daşqınları, qar, buz bağlama, qar uçqunu, həddindən artıq soyuq, şiddətli küləklər, sunami, iqlim dəyişikliyi, quraqlıq, qlobal istiləşmə, dolu, meşə yanğınları və s. aid edilir. Bir çox hallarda bu fəlakətlər böyük zərərlər vurur, çoxsaylı can və maddi itkilərə səbəb olur.
Sel və çay daşqınları – həddindən artıq yağmurlar və ya digər səbəblərlə bir yerin müvəqqəti sular altında qalması nəticəsində meydana gələn təbii fəlakətlərdir.
Bu fəlakətlər zamanı ölkə iqtisadiyyatına ciddi zərərlər dəyə bilir. Sel və daşqınların səbəb olduğu təhlükəli və zərər vuran vəziyyətlər sırasına insanların suya düşərək boğulması, enerji və kommunikasiya xətlərinin sıradan çıxması, torpaq sürüşmələrinə səbəb olması, çay yataqlarında olan məskunlaşma sahələrinin və sənaye sahələrinin yuyulub aparılması, infrastrukturun istifadə edilməz hala düşməsi və s. bu kimi hadisələri sadalamaq olar.
Qar və buz bağlama – sıfır dərəcədən aşağı temperaturda buz kristalları halında yerə çatan yağmur donaraq buzlayır və həyata mənfi təsir edir. Bu zaman hava, dəniz və quru nəqliyyatı yavaşlaya və ya tamamilə dayana, enerji xətləri və paylama nöqtələrində problemlər çıxa, qəza səbəbilə əhəmiyyətli iqtisadi itkilər meydana gələ, donma səbəbilə can itkisinə səbəb ola bilər.
Dolu – sərt buz şəklində yerə düşən, fərqli şəkil və böyüklükdə topa bənzər və ya nizamsız parçalar halında olan yağmur növüdür. Böyüklüyü və sürətli düşmə səbəbilə insan, heyvan və bitkilər üçün təhlükə yarada bilir.
Qar uçqunu – dağlıq ərazilərdə, yamaclarda təbəqələr halında yığılmış qar kütləsinin daxili və xarici təsirlər nəticəsində aşağı doğru sürətlə sürüşməsidir. Bu təbii fəlakət nəticəsində məskunlaşma yerləri, yollar tamamilə bağlana, uçqun altında qalanlar həyatlarını itirə bilər.
Göründüyü kimi hər bir fəlakət bu və ya digər dərəcədə həyat tərzinin çətinləşməsinə, maddi itkilərə, ağır dərəcələrdə isə hətta can itkilərinə belə gətirib çıxara bilir. Bu təbii fəlakətlər ilə mübarizədə ilk addım bu barədə məlumatlı və bilikli olmaqdır. Fəlakətlərin zərərlərini azalda və onlardan qoruna bilmək üçün cəmiyyətdəki məlumat təcrübəsini artırmaq və fəlakətlərə qarşı hazırlıqlı olmaq lazımdır. Bunun üçün fəlakətlər əvvəlində, sırasında və sonrasında zərər görməmənin və həyatda sağ qalmanın qaydaları müxtəlif üsul və vasitələrlə insanlara davamlı olaraq çatdırılmalıdır.
Nigar Həziyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
