Konsepsiya təbii mühitdə vaxt keçirməyin və təbii dünya ilə əlaqənin insan sağlamlığına müsbət təsir göstərə biləcəyi ideyasına əsaslanır. Ekoterapiya tez-tez psixoloji faydalarla əlaqələndirilsə də, potensial müalicəvi gücünü dəstəkləmək üçün artan elmi sübutlar da var.
Ekoterapiyanın arxasında duran elmin bəzi əsas aspektləri bunlardır:
Stressin azaldılması və istirahət: Təbiətin insanın sinir sisteminə sakitləşdirici təsir göstərdiyi sübut edilmişdir. Meşələr, parklar və ya su hövzələri kimi təbii şəraitə məruz qalmaq kortizol kimi stress hormonlarının səviyyəsinin azalmasına səbəb ola bilər. Bu, istirahət və əmin-amanlıq hissinə kömək edə bilər.
Təkmilləşdirilmiş Əhval və Psixi Sağlamlıq: Təbiətdə vaxt keçirmək yaxşı əhval-ruhiyyə və zehni rifahla əlaqələndirilir. Tədqiqatlar aşkar etdi ki, açıq hava fəaliyyəti narahatlıq, depressiya və digər əhval pozğunluqlarının simptomlarını yüngülləşdirməyə kömək edə bilər. Təmiz hava, təbii mənzərə və fiziki fəaliyyətin birləşməsi, tez-tez “yaxşı hiss” hormonları olaraq adlandırılan endorfinlərin salınmasına kömək edə bilər.
Təkmilləşdirilmiş Koqnitiv Funksiya: Təbiətə məruz qalma idrak funksiyasını, diqqəti və yaradıcılığı yaxşılaşdırdığı göstərilmişdir. Təbii şəraitdə sərf olunan vaxt gündəlik həyatın tələblərindən zehni bir fasilə təmin edə bilər, beynin doldurulmasına və daha yaxşı işləməsinə imkan verir.
Əlaqə və Sosial Əlaqələr: Təbiətə əsaslanan fəaliyyətlərlə məşğul olmaq sosial qarşılıqlı əlaqələri asanlaşdıra və əlaqələri gücləndirə bilər. Təbii şəraitdə qrup fəaliyyətləri cəmiyyət və aidiyyət hissini inkişaf etdirə bilər.
Fiziki Sağlamlıq Faydaları: Ekoterapiya tez-tez gəzinti, gəzinti və ya bağçılıq kimi fiziki fəaliyyətləri əhatə edir. Daimi fiziki fəaliyyət ürək-damar sağlamlığını yaxşılaşdırmaq, çəki idarə etmək və xroniki xəstəliklər riskini azaltmaq da daxil olmaqla çoxsaylı sağlamlıq faydalarına malikdir.
Biofiliya fərziyyəsi: Biofiliya fərziyyəsi insanların təkamül tariximizə görə təbiətə anadangəlmə yaxınlığının olduğunu göstərir. Təbiətlə əlaqə bizim əsas bioloji ehtiyaclarımızla üst-üstə düşür və məmnunluq və məmnunluq hissinə səbəb ola bilər.
Zehinlilik və mövcudluq: Təbiət zehinlilik və hazırda mövcud olmaq üçün əlverişli mühit kimi xidmət edə bilər. Zehinlilik təcrübələri stressin azalması və emosional tənzimləm
ənin yaxşılaşdırılması ilə əlaqələndirilmişdir.
Bərpa və Diqqətin Bərpası Nəzəriyyəsi: Diqqətin Bərpası Nəzəriyyəsi təbii mühitlərin zehni bərpa üçün unikal fürsət təmin etdiyini irəli sürür. Təbii səhnələr bizim yönəldilmiş diqqətimizə daha az tələbkardır, qeyri-iradi diqqətin daha sonra yenidən güclənməsinə və diqqətin yaxşılaşdırılmasına imkan verir.
Ekoterapiya üsulları: Səhra terapiyası, bağçılıq terapiyası, heyvan yardımlı terapiya və s. daxil olmaqla müxtəlif ekoterapiya formaları var. Bu üsullar terapevtik məqsədlərə nail olmaq üçün təbiətin müxtəlif aspektlərindən istifadə edir.
Vahid yanaşma: Ekoterapiya insan sağlamlığının və ətraf mühitin sağlamlığının qarşılıqlı əlaqəsini dərk edərək, rifah üçün vahid yanaşmanı vurğulayır. Ətraf mühitə nəzarət hissi və təbii dünya ilə əlaqə ümumi həyat məmnunluğuna kömək edə bilər.
Qeyd etmək vacibdir ki, ekoterapiya populyarlıq və tanınma qazansa da, lazım olduqda ənənəvi psixi sağlamlıq müdaxilələrini əvəz etmir. Bunun əvəzinə, rifahı artıran tamamlayıcı bir yanaşma ola bilər. Hər hansı bir terapiya formasında olduğu kimi, fərdi üstünlüklər, ehtiyaclar və şərtlər ekoterapiya təcrübələri ilə məşğul olmaq seçiminə rəhbərlik etməlidir.
Asiman Xəlili
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
