Bu kövrək sülhə bir neçə əsas amil kömək etdi:
Minsk razılaşmaları: Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) vasitəçiliyi ilə Minsk razılaşmaları Ukraynanın şərqindəki münaqişənin həllinə yönəlmiş bir sıra atəşkəs və sülh sazişləri idi. Müvəqqəti atəşkəslə nəticələnsələr də, onlar tez-tez pozulub və davamlı siyasi həll mümkün olmayıb.
Davam edən zorakılıq: Atəşkəs cəhdlərinə baxmayaraq, Ukraynanın şərqində ara-sıra toqquşmalar və atışmalar davam edib, nəticədə hər iki tərəfdən insan tələfatı olub. Vəziyyəti Rusiyanın guya dəstəyi ilə silahlı separatçı qrupların mövcudluğu daha da mürəkkəbləşdirib.
İqtisadi sanksiyalar: Qərb ölkələri, o cümlədən ABŞ və Avropa Birliyi Rusiyanın Ukraynadakı hərəkətlərinə cavab olaraq ona qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq edib. Bu sanksiyalar Rusiya iqtisadiyyatına təzyiq göstərsə də, Rusiyanın siyasətində ciddi dəyişikliklərə səbəb olmadı.
Siyasi və diplomatik səylər: Normandiya formatı (Almaniya, Fransa, Ukrayna və Rusiya) kimi müxtəlif beynəlxalq aktorları əhatə edən diplomatik təşəbbüslər və Rusiya ilə Ukrayna arasında birbaşa danışıqlar münaqişənin sülh yolu ilə həllinə nail olmaq məqsədi daşıyırdı. Bununla belə, irəliləyiş ləng gedirdi və tərəflər arasında etimad zəif olaraq qalırdı.
Dondurulmuş münaqişə: Şərqi Ukraynadakı münaqişədə Abxaziya, Cənubi Osetiya və Dnestryanıdakı digər postsovet münaqişələri kimi “dondurulmuş münaqişə” elementləri var idi. Bu o demək idi ki, aktiv döyüşlər azalsa da, əsas problemlər həll olunmamış qalır və gərginlik yenidən alovlana bilər.
Asiman Xəlili
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti