Penitensiar müəssisəni tərk edənlərin adaptasiyası onların cəmiyyətə reinteqrasiyasına kömək etmək üçün hüquqi tədbirlərin görüldüyü prosesdir. Bu prosesdə keçmiş məhkumlara iş tapması, sığınacaq ehtiyaclarının ödənilməsi, səhiyyə xidmətləri kimi sahələrdə dəstək verilir.
Uyğunlaşma prosesində addımlar ölkədən ölkəyə fərqli ola bilər. Lakin əksər ölkələrdə bu prosesdə aşağıdakı elementlər iştirak edir:
İş tapmaq: Penitensiar müəssisəni tərk edən şəxslərə iş tapmaqda dəstək verilir. Bu məqsədlə təlim proqramları, peşə hazırlığı proqramları və işə yerləşdirmə xidmətləri təklif olunur.
Mənzil: Keçmiş məhbusların mənzil ehtiyaclarını ödəməkdə köməklik göstərilir. Bəzi ölkələrdə həbsxanadan çıxan insanlara müvəqqəti yaşayış yeri təklif olunur.
Səhiyyə xidmətləri: Keçmiş məhbuslar sağlamlıq xidmətləri ilə dəstəklənir. Bu məqsədlə sağlamlıq nəzarəti, psixoloji dəstək və dərman müalicəsi kimi xidmətlər göstərilir.
Qanuni hüquqlar: Penitensiar müəssisəni tərk edən şəxslərə qanuni hüquqları barədə məlumat verilir. Bu çərçivədə səsvermə və cinayət qeydinin iş müraciətlərinə təsiri kimi mövzularda məlumat verilir.
Cəmiyyətə Qəbul: Penitensiar müəssisəni tərk edən insanların cəmiyyətə qəbul edilməsi, iş və sosial həyata inteqrasiyası üçün araşdırmalar aparılır. Bu məqsədlə ictimaiyyətin maarifləndirilməsi artırılır və keçmiş məhbusların cəmiyyətə yenidən başlamasına kömək etmək üçün proqramlar təşkil edilir.
Penitensiar müəssisəni tərk edənlərin nizama salınması cəmiyyətdə cinayət hallarının azaldılmasına və təkrar cinayətlərin qarşısının alınmasına yanaşma kimi qiymətləndirilir. Lakin bu prosesin uğurlu olması üçün həm keçmiş məhbusların, həm də ictimaiyyətin iştirakı və dəstəyi lazımdır.
Həlimə Əliyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
