Okeanların çirklənməsinin mənbələri müxtəlifdir, o cümlədən sənaye atqıları, kənd təsərrüfatı axınları, neft dağılmaları, plastik tullantılar və digər çirkləndiricilər. Okeanların çirklənməsinin dəniz həyatına əsas təsirlərindən bəziləri bunlardır:
Yaşayış yerlərinin məhv edilməsi:
Çirkləndiricilər bir çox dəniz növlərinin yaşaması üçün çox vacib olan mərcan rifləri, manqrovlar və dəniz otları kimi dəniz yaşayış yerlərini məhv edə və ya pisləşdirə bilər.
Zəhərli Kimyəvilər:
Kimyəvi çirkləndiricilər, o cümlədən ağır metallar, pestisidlər və sənaye kimyəvi maddələri suyu çirkləndirə və dəniz orqanizmlərinin toxumalarında toplana bilər. Bu bioakkumulyasiya ayrı-ayrı orqanizmlərə toksik təsirlərə səbəb ola bilər və qida zəncirini poza bilər.
Neft dağılması:
Neft dağılmaları dəniz həyatına dağıdıcı təsir göstərir. Dəniz heyvanlarını və bitkilərini yağla örtərək onların düzgün işləməsini pozurlar. Neft dağılmaları yuva və çoxalma sahələrini də çirkləndirə bilər ki, bu da bir çox növlərin reproduktiv uğuruna təsir göstərir.
Plastik çirklənmə:
Okeanlarda plastikin olması böyük narahatlıq doğurur. Dəniz heyvanları plastik hissəcikləri qəbul edə bilər, bu da daxili xəsarətlərə, tıxanmalara və qida çatışmazlığına səbəb olur. Bundan əlavə, plastiklər dəniz canlılarını qarışaraq fiziki zərər verə və hərəkətə mane ola bilər.
Qida çirklənməsi:
Kənd təsərrüfatından və şəhər yerlərindən həddindən artıq qida axını sahil sularında qida maddələrinin zənginləşməsinə səbəb ola bilər ki, bu da zərərli yosunların çiçəklənməsinə səbəb olur. Bu çiçəklər dəniz həyatına zərər verən toksinlər istehsal edə bilər və aşağı oksigen səviyyəsi ilə “ölü zonalar” yarada bilər, bu da bir çox növlərin sağ qalmasını çətinləşdirir.
Asidləşmə:
Artıq karbon qazının okeanlar tərəfindən udulması okeanların turşulaşmasına səbəb olur. Bu, mərcan və bəzi qabıqlı balıqlar kimi kalsium karbonat qabıqları olan dəniz həyatına zərərli təsir göstərə bilər, çünki turşulaşma onların skeletlərini qurmağı və saxlamağı çətinləşdirir.
Temperatur Dəyişiklikləri:
İnsan fəaliyyətinin təsiri altında baş verən iqlim dəyişikliyi okeanların temperaturunun artmasına səbəb olur. Bunun dəniz ekosistemlərinə geniş təsirləri ola bilər, o cümlədən növlərin paylanmasında dəyişikliklər, mərcanların ağardılması hadisələri və dəyişmiş miqrasiya nümunələri.
Qida şəbəkələrinin pozulması:
Çirklənmə növlərin bolluğuna və yayılmasına təsir edərək dəniz qida şəbəkələrini poza bilər. Bu, yırtıcı-ov münasibətlərində balanssızlığa səbəb ola bilər və dəniz ekosistemlərinin ümumi sağlamlığına və sabitliyinə təsir göstərə bilər.
Balıqçılığa təsir:
Çirklənmiş sular balıq populyasiyalarına zərər verə bilər, balıqçılıqdan asılı olan icmaların dolanışıq vasitələrinə təsir göstərə bilər. Balıqlarda çirkləndiricilərin olması da istehlak edildikdə insan sağlamlığı üçün risklər yarada bilər.
Okeanın çirklənməsinin azaldılması səyləri ətraf mühitin mühafizəsi qaydalarının həyata keçirilməsini və həyata keçirilməsini, davamlı təcrübələrin təşviqini və dəniz ekosistemlərinin qorunmasının vacibliyi haqqında məlumatlılığın artırılmasını əhatə edir.
