Novruz yazın gəlişini qeyd edən və bir çox ölkələrdə qeyd olunan mühüm bayramdır.
Novruz bayramı fars dilində “yeni gün” deməkdir və martın 21-də qeyd olunur. Bu tarix günəşin doğuşu və yaz bərabərliyi ilə üst-üstə düşür ki, bu da gecə ilə gündüzün bərabərliyi deməkdir. Novruz İran, Türkiyə, Əfqanıstan, Türkmənistan, Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Pakistan, Tacikistan, Hindistan, Suriya və İraq kimi bir çox ölkədə qeyd olunur.
Novruz bayramının yaranması qədim dövrlərə gedib çıxır. İranın qədim mədəniyyətinə söykənən bu bayram zərdüştilikdə də mühüm yer tutur. Bu dində yazın gəlişi və təbiətin canlanması bayram edilir. Eyni zamanda yazın gəlişi həm də insanların yenilənmək, təmizlənmək, başlamaq üçün yeni fürsət əldə etməsi deməkdir.
Novruz şənlikləri müxtəlif ayinlərlə keçirilir. Bunların arasında yazın gəlişini simvolizə edən “həft sin” adlı süfrənin hazırlanması da var. Süfrədə yeddi vacib şey simvolik olaraq təmsil olunur: göyərti, buğda, alma, sarımsaq, sumaq, yerkökü və sirkə. Eyni zamanda Novruz şənliyində ənənəvi rəqslər ifa olunur, mahnılar oxunur, insanlar bir-birinə hədiyyələr verirlər.
Novruz bayramı 2010-cu ildə YUNESKO tərəfindən “bəşər irsi” elan edilib. Bu bayram müxtəlif ölkələrdə müxtəlif cür qeyd olunsa da, yazın gəlişi, təbiətin canlanması kimi ortaq simvollarla əlaqələndirilir. Novruz da bir çox mədəniyyətlərdə sülh, sevgi, tolerantlıq və həmrəylik simvolu olaraq görülür.
Bunun nəticəsidir ki, Novruz bayramı baharın gəlişi və təbiətin canlanması şənlikləri arasında mühüm yer tutur. Özünü qədim zamanlardan götürən bu bayram bir çox ölkələrdə qeyd olunur və müxtəlif rituallarla keçirilir. Novruz sülh, sevgi və tolerantlıq kimi dəyərlərin vurğulandığı mühüm mədəniyyət hadisəsidir.
Həlimə Əliyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
