Nankinqə təcavüz kimi də tanınan Nankinq qırğını, İkinci Çin-Yapon müharibəsi (1937-1945) zamanı Yaponiya İmperator Ordusunun 1937-ci ilin dekabrında Nankinq şəhərini (indiki Nankin) ələ keçirməsi zamanı baş verdi. Qırğın bir neçə həftə davam etdi və Yapon qüvvələrinin Çin mülki əhalisinə və tərksilah edilmiş hərbi personala qarşı törətdiyi geniş vəhşilikləri əhatə edirdi.
Qurbanların dəqiq sayı müzakirə mövzusudur, lakin hesablamalar on minlərlə çinlinin öldürüldüyünü, geniş miqyasda zorlama və talanların baş verdiyini göstərir. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra keçirilən Uzaq Şərq üzrə Beynəlxalq Hərbi Tribunal Nankinqdəki hadisələri sənədləşdirərək müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlər kimi təsnifləşdirib.
Nankinq qırğını zamanı törədilən bəzi vəhşiliklərə kütləvi qətllər, sistematik zorlamalar, işgəncələr və talan daxildir. Yapon əsgərləri qadınlar, uşaqlar və qocalar da daxil olmaqla, Çin mülki vətəndaşlarını ayrıseçkilik etmədən qətlə yetirirdilər. Geniş yayılmış cinsi zorakılığa qrup şəklində zorlamalar daxil idi və bir çox qadın vəhşicəsinə hücuma məruz qaldı və sonra öldürüldü. İnsan tələfatı ilə yanaşı, saysız-hesabsız mədəni irs obyektləri və tarixi əsərlər də məhv edilib.
Nankinq qırğını Çin və Yaponiya arasında mübahisəli və həssas məsələ olaraq qalır. Yaponiyada baş verənləri etiraf edən və peşman olduğunu bildirənlər olsa da, vəhşiliklərin miqyasını azaldan təkziblər və revizionist fikirlər də var. Nankinq qətliamının tarixi yaddaşı iki ölkə arasında diplomatik münasibətlərə təsir etməkdə davam edir və müharibə zamanı baş verən vəhşiliklərin tanınmasının və həllinin vacibliyini xatırladır.
Asiman Xəlili
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
