İllər keçdikcə alimlər Marsda keçmişdə suyun olduğuna dair sübutlar tapdılar. Bununla belə, son illərdə edilən kəşflər Marsın səthinin altında maye suyun mövcud olduğunu təsdiqlədi və gələcək bəşəriyyətin kəşfiyyat və müstəmləkəçilik səyləri üçün vədlər verdi.
NASA-nın Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) tərəfindən 2015-ci ildə aparılan müşahidələr Marsın səthinin altında böyük miqdarda su buzu olan böyük su anbarlarına işarə etdi. Bu kəşf Marsın dərinliklərində maye suyun mövcudluğunu təsdiqləyən güclü dəlillər təqdim etdi. Bununla belə, bu yaxınlarda, 2018-ci ildə Avropa Kosmik Agentliyinin Mars Ekspress missiyasının radar müşahidələri cənub qütbünün altında maye sudan ibarət böyük bir gölün olduğunu təsdiqlədi. Bu göl 20 kilometr ərazini əhatə edir və Marsın səthi altında suyun mövcudluğunun mühüm sübutu hesab olunurdu.
Marsda suyun mövcudluğunun kəşfi planetin keçmiş iqlim şəraitinin və geoloji proseslərin başa düşülməsinə böyük töhfə verdi. Bu, həm də gələcək bəşəriyyətin Marsı məskunlaşdırmaq və koloniyalaşdırmaq səyləri üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Maye su insanları içməli su ilə təmin etmək, eləcə də kənd təsərrüfatı və sənaye fəaliyyəti üçün vacibdir. Buna görə də, Marsda su ehtiyatlarının müəyyən edilməsi və mövcudluğu kosmik tədqiqatların və kolonizasiyanın gələcəyi üçün kritik bir addımdır.
Lakin Marsda suyun kəşfi bəşəriyyət üçün təkcə texniki məsələ deyil. Eyni zamanda, bu kəşf kainatda ümumi həyatın necə ola biləcəyi və qeyri-insan həyat formalarının necə təkamül edə biləcəyi kimi fundamental elmi suallara cavab verir. Marsda maye suyun olması onu deməyə əsas verir ki, planetdə keçmişdə həyatın inkişafı üçün əlverişli şərait olub. Bu, kainatda həyatın nə qədər müxtəlif ola biləcəyi və planetlərarası həyatın necə yayıla biləcəyi kimi fundamental elmi məsələlərə işıq salır.
Aysel Məmmədli
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
