Krım mürəkkəb və mübahisəli tarixə malik, tarixi və geosiyasi əhəmiyyətə malik bir bölgə olub. Qısa ümumi məlumat üçün qeyd edək ki, Krım əvvəlcə müxtəlif qədim sivilizasiyaların yaşadığı və sonralar əsrlər boyu müxtəlif imperiyaların və dövlətlərin nəzarətinə keçib.
Qeyd etmək lazımdır ki, Krım 1783-cü ildən 1954-cü ilə qədər Rusiya İmperiyasının tərkibində olub. 1954-cü ildə Sovet lideri Nikita Xruşşov Krımı Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasından (RSFSR) Ukrayna Sovetinin tərkibinə verib. Sovet İttifaqının tərkibində Sosialist Respublikası (UkrSSR). Bu qərar sovet inzibati sistemi çərçivəsində qəbul edilib və 1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılacağını gözləmirdi.
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Krım yeni müstəqillik qazanmış Ukraynanın bir hissəsi oldu. Bununla belə, Ukrayna ilə Rusiya arasında gərginlik davam etdi və 2014-cü ildə Rusiya mübahisəli referendumdan sonra Krımı ilhaq etdi. İlhaq beynəlxalq səviyyədə tanınmadı, bu, Rusiya ilə Ukrayna arasında əhəmiyyətli geosiyasi mübahisəyə səbəb oldu və regionda davam edən münaqişələrə səbəb oldu.
Bəzi insanlar Rusiyanın Krımla tarixi və mədəni əlaqələrini mübahisələndirsə də, beynəlxalq ictimaiyyət, o cümlədən BMT və əksər ölkələr Krımı Ukraynanın ayrılmaz hissəsi hesab edir. Rusiyanın Krımı ilhaqına cavab olaraq beynəlxalq qurumlar və ayrı-ayrı ölkələr tərəfindən müxtəlif qətnamələr və sanksiyalar tətbiq edilib.
Krımdakı vəziyyətin davamlı mübahisə və beynəlxalq hüquq məsələsi olduğunu etiraf etmək çox vacibdir. Məsələ ilə bağlı müxtəlif perspektivlər mövcuddur, lakin Rusiyanın Krımı ilhaq etməsinin Ukraynanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü pozduğu, əhəmiyyətli geosiyasi gərginliyə səbəb olduğu geniş şəkildə qəbul edilir.
Aris Məmmədov
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
