Bu bölgələr adətən onların yoxsulluğuna səbəb olan sosial, siyasi və iqtisadi amillərin birləşməsini yaşayır.
Kasıb bölgələrin və ölkələrin bəzi ümumi xüsusiyyətlərinə aşağıdakılar daxildir:
Adambaşına düşən ÜDM aşağı: Bu bölgələrdə adambaşına düşən ümumi daxili məhsul (ÜDM) aşağıdır ki, bu da aşağı orta gəlir və məhdud iqtisadi fəaliyyət göstərir.
Yoxsulluğun yüksək səviyyəsi: Yoxsulluq dərəcələri ümumiyyətlə yüksəkdir, əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsi yoxsulluq həddinin altında yaşayır. Bu, tez-tez qida, təmiz su, kanalizasiya, səhiyyə və təhsil kimi əsas ehtiyacların qeyri-kafi çıxışına səbəb olur.
Məhdud infrastruktur: Yoxsul bölgələrdə çox vaxt etibarlı nəqliyyat şəbəkələri, elektrik enerjisi, telekommunikasiya və təhlükəsiz mənzillərə çıxış daxil olmaqla əsas infrastruktur yoxdur. İnfrastrukturun olmaması iqtisadi inkişafa mane olur və xidmətlərə çıxışı əngəlləyir.
Təhsilə çıxışın məhdud olması: Təhsil imkanları çox vaxt qeyri-adekvat məktəb şəraiti, aşağı qeydiyyat göstəriciləri və ixtisaslı müəllimlərin çatışmazlığı ilə yoxsul bölgələrdə məhduddur. Bu, yoxsulluğun dövranını davam etdirir, çünki təhsil sosial-iqtisadi inkişaf və yoxsulluq tələsini qırmaq üçün çox vacibdir.
Zəif səhiyyə sistemləri: Yoxsul bölgələrdə tez-tez maliyyələşdirilməmiş və kadr çatışmazlığı olan səhiyyə sistemləri var, nəticədə profilaktika, peyvəndlər və xəstəliklərin müalicəsi də daxil olmaqla keyfiyyətli səhiyyə xidmətlərinə çıxış məhduddur. Bu, daha yüksək ölüm nisbətlərinə və gözlənilən ömür müddətinin azalmasına kömək edir.
Siyasi qeyri-sabitlik və korrupsiya: Bir çox yoxsul regionlar və ölkələr siyasi qeyri-sabitlik, münaqişələr və ya zəif idarəçilikdən əziyyət çəkir. Bu amillər iqtisadi artıma mane ola, xarici investisiyaların qarşısını ala bilər və yoxsulluğu daha da gücləndirə bilər. Hökumət qurumlarında korrupsiya və şəffaflığın olmaması inkişaf səylərinə daha da mane ola bilər.
Texnologiya və informasiyaya çıxışın məhdudluğu: Yoxsul regionların internet də daxil olmaqla, müasir texnologiya və məlumatlara çıxışı çox vaxt məhduddur. Bu rəqəmsal uçurum iqtisadi imkanlara mane ola bilər və biliyə, bazarlara və qlobal şəbəkələrə çıxışı məhdudlaşdıra bilər.
İqlim dəyişikliyinə və təbii fəlakətlərə qarşı həssaslıq: Yoxsul regionlar məhdud resursları və infrastrukturu səbəbindən çox vaxt iqlim dəyişikliyinin və təbii fəlakətlərin mənfi təsirlərinə daha çox həssasdırlar. Bu, yoxsulluğu daha da gücləndirə və inkişaf səylərinə mane ola bilər.
Qeyd etmək vacibdir ki, “yoxsul” və ya “inkişaf etməkdə olan” terminləri ümumiləşdirmələrdir və bu kateqoriyaya daxil olan hər bir region və ya ölkənin özünəməxsus çətinlikləri və xüsusiyyətləri vardır. Bu regionlarda yoxsulluğun aradan qaldırılması üçün səylər adətən xarici yardım, infrastruktura, təhsil və səhiyyə sistemlərinə investisiyalar, yaxşı idarəetmənin təşviqi, iqtisadi artımın təşviqi və davamlı inkişaf təcrübələri daxil olmaqla strategiyaların birləşməsini əhatə edir.
Aris Məmmədov
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti