Bununla belə, ətraf mühitə müsbət və mənfi təsirləri də var. Kənd təsərrüfatının ətraf mühitə təsirinin bəzi əsas yolları bunlardır:
Meşələrin qırılması: Kənd təsərrüfatı torpaqlarının genişlənməsi tez-tez meşələrin qırılmasına səbəb olur ki, bu da qiymətli ekosistemlərin, biomüxtəlifliyin və meşələrin karbon tutma imkanlarının itirilməsi ilə nəticələnir.
Yaşayış yerlərinin məhv edilməsi: Təbii yaşayış yerlərinin əkin sahələrinə çevrilməsi ekosistemləri poza və yerli növlərin itirilməsinə gətirib çıxara bilər ki, bu da biomüxtəlifliyə və yerli ekosistemlərin incə tarazlığına təsir göstərir.
Sudan İstifadə: Kənd təsərrüfatı qlobal su istifadəsinin əhəmiyyətli hissəsini təşkil edir, bu da bəzi regionlarda su qıtlığına və sulu təbəqələr və çaylar kimi su mənbələrinin tükənməsinə səbəb olur.
Suyun Çirklənməsi: Gübrələrin və pestisidlərin həddindən artıq istifadəsi su axınına, yaxınlıqdakı su obyektlərinin çirklənməsinə və yosunların çiçəklənməsinə və ölü zonalara səbəb olaraq su həyatına zərər verə bilər.
Torpağın deqradasiyası: Kimyəvi materialların həddindən artıq istifadəsi, monokultura və düzgün olmayan suvarma kimi qeyri-davamlı əkinçilik təcrübələri torpağın qida maddələrini tükəndirə, münbitliyi azalda, eroziya və səhralaşmaya səbəb ola bilər.
İstixana qazı emissiyaları: Heyvandarlıq, düyü becərilməsi və meşələrin qırılması kimi kənd təsərrüfatı fəaliyyətləri iqlim dəyişikliyinə töhfə verən metan və azot oksidi kimi əhəmiyyətli miqdarda istixana qazları buraxır.
Karbon Yuyucunun İtkisi: Təbii landşaftların kənd təsərrüfatı torpaqlarına çevrilməsi onların karbon dioksidi tutma qabiliyyətini azaldır və bu, atmosferdəki karbon səviyyələrinin artmasına səbəb olur.
Biomüxtəlifliyin itirilməsi: İntensiv əkinçilik təcrübələri, geni dəyişdirilmiş məhsulların istifadəsi və bir neçə yüksək məhsuldar sortlara diqqət yetirilməsi genetik müxtəlifliyi azalda və məhsul xəstəlikləri riskini artıra bilər.
Torpaqdan İstifadə Dəyişikliyi: Kənd təsərrüfatı torpaqlarının genişləndirilməsi çox vaxt təbii ekosistemlər hesabına baş verir, bu da biomüxtəlifliyin və ekosistem xidmətlərinin itirilməsinə səbəb olur.
Enerji istehlakı: Müasir kənd təsərrüfatı istixana qazları emissiyalarına və ətraf mühitin deqradasiyasına töhfə verən maşın, nəqliyyat və kimya istehsalı üçün əsasən qalıq yanacaqlara əsaslanır.
Kənd təsərrüfatının ətraf mühitə təsirlərinin aradan qaldırılması daha davamlı təcrübələrin qəbulunu tələb edir. Bəzi potensial həllər daxildir:
Davamlı Kənd Təsərrüfatı Təcrübələri: Əkin dövriyyəsi, aqromeşəçilik və inteqrasiya olunmuş zərərvericilərlə mübarizə kimi təcrübələrin həvəsləndirilməsi torpağın sağlamlığını yaxşılaşdıra, kimyəvi maddələri azalda və biomüxtəlifliyi qoruya bilər.
Suya qənaət: Səmərəli suvarma üsullarının tətbiqi və suya qənaət edən texnologiyaların tətbiqi su israfını azalda və su ehtiyatlarını qoruya bilər.
Meşələrin bərpası və meşə salınması: Meşələrin bərpası və genişləndirilməsi karbon sekvestrasiyasını gücləndirə və bir çox ekoloji fayda təmin edə bilər.
Qida Tullantılarının Azaldılması: Qida tullantılarının minimuma endirilməsi kənd təsərrüfatı və qida sistemlərinin ümumi ətraf mühitə təsirini azaltmağa kömək edə bilər.
Aqroekologiya: Təbii ekosistemləri təqlid edən və biomüxtəlifliyə üstünlük verən aqroekoloji sistemlərin dəstəklənməsi və təşviqi daha davamlı və davamlı kənd təsərrüfatı təcrübələrinə səbəb ola bilər.
Siyasət və Təşviqlər: Hökumətlər davamlı kənd təsərrüfatı təcrübələrini təşviq edən siyasətləri həyata keçirməklə və fermerləri ekoloji cəhətdən təmiz metodları mənimsəməyə təşviq etməklə həlledici rol oynaya bilər.
Kənd təsərrüfatının ətraf mühitə təsirlərini aradan qaldırmaqla biz planetimizin sağlamlığına xələl gətirmədən indiki və gələcək nəsillərin ehtiyaclarına cavab verən daha dayanıqlı və davamlı qida istehsalı sistemi üzərində işləyə bilərik.
Asiman Xəlili
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
