Şahmeranın hekayəsi rəqəmsal platformada yayımlanan serialla izləyicilərin marağına səbəb olub. İnsan başı və ilan formalı bədənli mifik varlıq mənasını verən Şahmeran; Populyar mədəniyyətdə bir çox serial və filmlərin mövzusu olmuşdur. Şahmeranın qaynaqlarında və təsvirlərində Şahmeranın qadın varlıq kimi ifadə edildiyi və onun Aralıq dənizi bölgəsindəki Tarsus qəsəbəsində yaşadığı güman edilir.
Bəs, Şahmeran nədir, bu nə deməkdir?
İlanların padşahı mənasını verən Şah-ı Meran kimi tanınan Şah-ı Meran insan bədəni və ilan formalı başı olan mifik varlıqdır. Şahmeran türk inancında er (insan) və buke (əjdaha) sözlərindən düzələn Ərbükə və ya Ərboke adlı varlıqların başı olaraq adlandırılır. Bu varlıqların dişisinə isbükə, ilanın əcdadı isə Şahmeran adlanır. Şahmeranın hansı bölgədə yaşadığı ilə bağlı bəzi inanclar var. Bu yerlərdən biri Tarsus, digəri isə Mardindir.
Bu əfsanə Aralıq dənizi bölgəsindəki Tarsus vilayətində baş verir. Bu bölgədə yaşayan ilanlara Meran deyilir. Dinc ilanlar ağıllı və mərhəmətli olduqları üçün tanınırlar. Onların kraliçalarına Şahmeran deyilir. Şahmeranı ilk görən Cemşab odun sataraq dolanışığını təmin edən kasıb bir ailənin oğludur. Bir gün Cemşab dostları ilə mağaraya gedib bal çıxarmaq istəyir. Dostları acgözlük edir və daha çox bal almaq üçün Cemşabı mağarada qoyurlar.
Cemşab mağarada olarkən ətrafa baxır və işığın sızdığı bir dəlik görür. Cemşab bıçağı ilə bu dəliyi böyütmək üçün oymağa başlayır. Genişlənmiş dəlikdən içəri baxır. Gözəl bir bağ görür. Bu bağda unikal çiçəklər, hovuz və çoxlu ilanlar var. İllərdir burada yaşayan Cemşab Şahmeranın etibarını qazanır. Cemşab zamanla ailəsi üçün çox darıxmağa başlayır. Bunu görən Şahmeran harda olduğunu heç kimə deməmək şərti ilə onu buraxacağını deyir.
Cemşab uzun müddət Şamerana verdiyi sözə əməl edir. Sultan xəstələnənə qədər Şahmeranın yerini heç kimə demir. Şahmeranla aralarında olan sirri saxlayır. Vəzir sultanın sağalması üçün Şahmeranın ətini yeməli olduğunu dedikdə hər şey dəyişir. Bunu öyrənən Cemşab Şahmeranın yerini göstərir. Cemşabın üzüldüyünü görən Şahmeran ona deyir ki, onu qaynadıb suyunu vəzirə içir, ətini sultana yedizdir. Vəzir ölür, sultan sağalır. Sağalmış sultan xeyirxahlığına görə Cemşabi özünə vəzir edir. Şahmeranın öldüyünü eşidən ilanlar Tarsusu işğal edirlər.
Bu mifi real şəkildə görmək üçün Netflix platformasına daxil olaraq izləyə bilərsiniz.
Həlimə Əliyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti