1898-ci ildə baş verən İspan-Amerika müharibəsi ABŞ tarixində mühüm hadisə oldu və ölkənin xarici siyasətinə yanaşmasında dönüş nöqtəsi oldu. Müharibənin bilavasitə səbəbi Havana Limanında USS Maine-nin partlaması olsa da, Amerikanın imperiya istəkləri də daxil olmaqla, münaqişəyə töhfə verən daha dərin faktorlar var idi.
İmperialist ambisiyaları:
19-cu əsrin sonlarında böyük dünya gücləri arasında imperialist əhval-ruhiyyə yüksəldi və ABŞ da istisna deyildi. Açıq-aşkar taleyi və iqtisadi genişlənmə arzusu kimi ideyalardan təsirlənən bəzi amerikalılar ticarət yollarını və resurslarını təmin etmək üçün xaricdəki ərazilərə ehtiyac olduğuna inanırdılar.
İqtisadi maraqlar:
Amerika şirkətləri və sənayeləri məhsulları üçün yeni bazarlar axtarırdılar. Xaricdəki ərazilərin alınması xammalın təminatı, ticarətin genişləndirilməsi və Amerika malları üçün yeni bazarların açılması vasitəsi kimi görülürdü. Kuba, Puerto Riko və Filippin bu baxımdan xüsusilə cəlbedici idi.
Sarı Jurnalistika:
Sarı jurnalistika kimi tanınan sensasiyalı jurnalistika ictimai rəyin müharibə lehinə formalaşmasında mühüm rol oynadı. William Randolph Hearst və Cozef Pulitzerə məxsus qəzetlər kimi, ispanları zülmkar kimi göstərən və anti-İspan əhval-ruhiyyəsini gücləndirən şişirdilmiş və tez-tez yalan xəbərlər dərc edirdi.
Humanitar Narahatlıqlar:
Kubada ispanların vəhşilikləri, o cümlədən Kubanın müstəqillik hərəkatının yatırılması və konsentrasiya düşərgələrinin istifadəsi amerikalılar arasında humanitar narahatlıqlara səbəb olub. Bu hesabatlar müdaxilə etmək və məzlumları azad etmək üçün mənəvi borc hissini gücləndirdi.
Dəniz Gücü və Strateji Maraqlar:
ABŞ dəniz gücünü artırırdı və xarici ərazilərə sahib olmaq müasir donanmanın saxlanması və yanacaqla təmin edilməsi üçün strateji əhəmiyyətli hesab olunurdu. Karib və Sakit Okean hövzəsində hərbi dəniz bazalarının yaradılması Amerikanın geosiyasi təsirini artıracaq.
Teller Dəyişikliyi:
Müharibədən əvvəl ABŞ Konqresi ABŞ-ın Kubanı ilhaq etmək niyyətində olmadığını bəyan edən Teller Düzəlişini qəbul etdi. Bununla belə, Kubanı ilhaq etməmək öhdəliyi sonrakı hərəkətlərlə qismən pozuldu, çünki ABŞ Kuba işlərinə əhəmiyyətli təsir göstərdi.
İspan-Amerika müharibəsinə son qoyan Paris müqaviləsi Puerto Riko, Quam və Filippin də daxil olmaqla ərazilərin ABŞ-a verilməsi ilə nəticələndi. Bu, Amerikanın qlobal səhnədə daha iddialı rolunun başlanğıcı oldu və ölkənin imperialist ambisiyaları olan bir dünya gücü kimi meydana çıxmasına işarə etdi. İspan-Amerika müharibəsi və onun nəticələri ətrafında baş verən hadisələr Amerikanın xarici siyasətinin mahiyyəti və beynəlxalq məsələlərdə onun rolu haqqında davam edən müzakirələrə öz töhfəsini verdi.
