İqtisadi inkişafın əsas mənbəyi iqtisadi sistem daxilində amillərin qarşılıqlı təsiri və resurslardan səmərəli istifadədir. İqtisadi inkişaf ümumiyyətlə kapitalın yığılması, texnoloji tərəqqi, əmək məhsuldarlığı, sahibkarlıq və bazar mexanizmlərinin səmərəliliyi kimi müxtəlif amillərin birləşməsi ilə baş verir. İqtisadi inkişafın əsas mənbələrindən bəziləri bunlardır:
1. **Kapital Yığım**: İqtisadi artımın əsasını təşkil edən kapital yığılması investisiya qoyula bilən aktivlərin və resursların artmasına aiddir. Bu həm fiziki kapital (zavodlar, maşınlar, infrastruktur və s.), həm də insan kapitalı (təhsil, səhiyyə, bacarıqların inkişafı və s.) kimi ifadə edilə bilər.
2. **Texnoloji Tərəqqi**: Texnoloji yeniliklər və irəliləyişlər istehsal proseslərini daha səmərəli etməklə iqtisadi artımı dəstəkləyir. Yeni texnologiyaların kəşfi və tətbiqi səmərəliliyi artırır, xərcləri azaldır və yeni iş yerləri yaradır.
3. **Əmək Məhsuldarlığı**: İnsanların daha çox istehsal etməsi və daha keyfiyyətli xidmət göstərməsi üçün təhsil, bacarıq və işçilərin sağlamlığı kimi amillər artırılmalıdır. Artan əmək məhsuldarlığı çox vaxt yüksək gəlir və rifah səviyyəsinə gətirib çıxarır.
4. **Sahibkarlıq**: Sahibkarlar yeni biznes və ideyalar inkişaf etdirməklə iqtisadi artımı stimullaşdırırlar. İnnovativ təşəbbüslər yeni bazarlar yarada, rəqabəti artıra və iqtisadi dinamizmi gücləndirə bilər.
5. **Bazar Mexanizmlərinin Səmərəliliyi**: Azad bazar iqtisadiyyatlarında tələb və təklif qüvvələrinin sərbəst qarşılıqlı əlaqəsi resursların ən effektiv şəkildə bölüşdürülməsini təmin edir. Effektiv bazar mexanizmləri resurslardan optimal istifadəni təşviq edir və iqtisadi artımı dəstəkləyir.
İqtisadi inkişafın mənbələri hər bir ölkə üçün fərqli ola bilər və çox vaxt kompleks şəkildə qarşılıqlı əlaqədə olur. Bununla belə, yuxarıda göstərilən amillər ümumiyyətlə iqtisadiyyatın böyüməsini dəstəkləyən əsas elementlər hesab olunur.
Aysel Məmmədli
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
