İqlim böhranı ilk növbədə qalıq yanacaqların yandırılması, meşələrin qırılması və sənaye prosesləri kimi insan fəaliyyəti nəticəsində Yer üzündə temperatur, yağıntı və digər atmosfer şəraitlərində uzunmüddətli dəyişikliklərə aiddir. İqlim dəyişikliyinin nəticələrinə qlobal temperaturun artması, ekstremal hava hadisələri, dəniz səviyyəsinin qalxması və ekosistemlərin pozulması daxildir.
Bir neçə əsas məqam iqlim böhranının həllinin aktuallığını vurğulayır:
Elmi Konsensus: İqlimşünasların böyük əksəriyyəti insan fəaliyyətinin iqlim dəyişikliyinə əhəmiyyətli dərəcədə töhfə verdiyi ilə razılaşır. İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Panel (IPCC) kimi təşkilatların hesabatları iqlimin hazırkı vəziyyəti və layihənin gələcək ssenarilərinin hərtərəfli qiymətləndirilməsini təmin edir.
Ekstremal Hava Hadisələri: Dünya qasırğalar, meşə yanğınları, quraqlıqlar və daşqınlar kimi ekstremal hava hadisələrinin tezliyinin və intensivliyinin artmasının şahidi olub. Bu hadisələr icmalara, ekosistemlərə və iqtisadiyyatlara dağıdıcı təsir göstərir.
Dəniz səviyyələrinin yüksəlməsi: Buzlaqların və qütb buz örtüklərinin əriməsi dəniz suyunun termal genişlənməsi ilə birlikdə dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olmuşdur. Bu, sahilyanı icmalar və alçaq ərazilər üçün təhlükə yaradır, su altında qalma və yerdəyişmə riskini artırır.
Biomüxtəlifliyin itirilməsi: İqlim dəyişikliyi digər insan fəaliyyətləri ilə birlikdə biomüxtəlifliyin itirilməsinə səbəb olur. Temperaturun dəyişməsi və yaşayış mühitinin itirilməsi müxtəlif növlərə təsir edərək, populyasiyanın azalmasına və bəzi hallarda nəsli kəsilməyə səbəb olur.
Sosial və İqtisadi Təsirlər: İqlim dəyişikliyinin təsirləri qeyri-mütənasib şəkildə həssas icmalara təsir edərək sosial bərabərsizlikləri və iqtisadi bərabərsizlikləri gücləndirir. Kənd təsərrüfatı, su ehtiyatları və əhalinin sağlamlığına təsirlər qida və su çatışmazlığına, miqrasiyaya və münaqişələrə səbəb ola bilər.
Qlobal Əməkdaşlıq: İqlim dəyişikliyi beynəlxalq miqyasda əlaqələndirilmiş səylər tələb edən qlobal problemdir. 2015-ci ildə qəbul edilmiş Paris Sazişi, ölkələrin qlobal temperatur artımını məhdudlaşdırmaq və uyğunlaşma imkanlarını artırmaq öhdəliyi götürdüyü əlamətdar bir razılaşmadır.
Təcili fəaliyyətə çağırışlar təsirlərin azaldılması (istixana qazı emissiyalarının azaldılması) və uyğunlaşma strategiyalarının (iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə hazırlıq və idarə edilməsi) birləşməsini əhatə edir. Bu çağırışlara tez-tez ehtiyac daxildir:
Bərpa Olunan Enerjiyə Keçid: Qalıq yanacaqlardan günəş, külək və su enerjisi kimi bərpa olunan enerji mənbələrinə keçmək karbon emissiyalarının azaldılmasında çox vacibdir.
Mühafizə və meşələrin bərpası: Mövcud meşələrin qorunması, meşələrin bərpası və davamlı torpaq istifadəsi təcrübələrinin təşviqi karbonun sekvestrasiyası və biomüxtəlifliyin qorunmasına kömək edir.
Siyasət Dəyişiklikləri: Hökumətlər, müəssisələr və fərdlər davamlılığı, enerji səmərəliliyini və karbon emissiyalarının azaldılmasını təşviq edən siyasətləri həyata keçirməli və dəstəkləməlidirlər.
İctimai Maarifləndirmə və Maarifləndirmə: İqlim dəyişikliyinin təsirləri və davamlı təcrübələrin əhəmiyyəti haqqında məlumatlılığın artırılması qlobal anlaşmanın və fəaliyyətə sadiqliyin gücləndirilməsi üçün vacibdir.
İqlim Dözümlülüyünə İnvestisiya: İqlim dəyişikliyinin təsirlərinə qarşı dayanıqlılığın yaradılmasında icmaların, xüsusən həssas bölgələrdə dəstəklənməsi uyğunlaşma üçün çox vacibdir.
