İnflyasiya ölkənin pul vahidinin dəyərdən düşməsi və qiymətlərin artmasıdır. Bu, insanların alıcılıq qabiliyyətinin aşağı düşməsinə, iqtisadi qeyri-sabitliyə səbəb ola bilər. İnflyasiyanın səbəbləri bir çox amillərdən asılıdır və hər bir ölkə üçün fərqli ola bilər. Bununla belə, ümumilikdə inflyasiyaya səbəb olan xüsusi səbəblər bunlardır:
Pul təklifinin artması: Bir ölkənin mərkəzi bankı pul kütləsini artıraraq öz valyutasının dəyərini azaldır. Bu da qiymətlərin artmasına və inflyasiyanın artmasına səbəb olur.
Yüksək tələbat: Tələb mal və xidmətlərin qiymətini müəyyən edən mühüm amildir. Tələb yüksək olarsa, istehsalçılar qiymətləri qaldırmaqla öz mənfəətlərini artırmaq istəyirlər. Bu inflyasiyanı artıra bilər.
Tələb və təklif balanssızlığı: Əgər ölkədə təklif tələbdən azdırsa, qiymətlər yüksəlir və inflyasiya yüksəlir. Bu, iqtisadi çətinliklər zamanı baş verə bilər.
Xərc artımı: İstehsal xərcləri artdıqda müəssisələr qiymətləri artırmağa meyllidirlər. Bu, istehsal üçün lazım olan materialların qiymətinin artması və ya işçilərin əmək haqqının artması kimi amillərlə bağlıdır.
Valyuta məzənnəsinin dəyişməsi: Ölkə valyutasının dəyərdən düşməsi xarici ölkələrdən gətirilən materialların qiymətinin artmasına səbəb ola bilər. Bu, qiymətlərin artmasına və inflyasiyanın artmasına səbəb ola bilər.
Vergi artımları: Vergi artımları istehsalçıların xərclərini artırır və bu halda qiymətləri artırmaqla inflyasiyanı artıra bilər.
Təbii fəlakətlər: Təbii fəlakətlər istehsal və tədarük zəncirində fasilələrə səbəb ola bilər. Bu, təklifin azalmasına və qiymətlərin artmasına səbəb ola bilər.
İnflyasiyanın səbəbləri və nəticələri kifayət qədər mürəkkəbdir. Bununla belə, iqtisadçıların və siyasətçilərin inflyasiyaya nəzarət etmək üçün bir neçə aləti var. Bu alətlərə faiz dərəcələri, pul kütləsi, fiskal siyasət və digər iqtisadi tədbirlər daxildir.
Həlimə Əliyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
