Hüceyrə canlı orqanizmin ən kiçik tikinti materialıdır. Bir çox həyati hadisələrin reallaşmasında mühüm yer tutur. Bu səbəblə hüceyrə insanların maraqlandığı bir mövzudur. Hüceyrə nədir? Hüceyrənin funksiyaları, quruluşu və forması haqqında məlumat topladıq.
Bütün canlıların hüceyrələrində hüceyrə membranı, sitoplazma və DNT var. DNT canlıların genetik materialının adıdır. Bütün genetik kodlarımız DNT-də var.
Hüceyrə nədir?
Hüceyrələr ümumiyyətlə iki yerə bölünür. Bunlar;
1.Eukaryotik hüceyrələr
2.Prokaryotik hüceyrələr
Eukaryotik hüceyrələrdə hüceyrənin beyni olan bir nüvə var. Bu hüceyrələr heyvan və bitkilərin əsas struktur vahididir. Prokaryotik hüceyrələrdə heç bir nüvə yoxdur. Lakin onların orqanoidləri membranla örtülmür. Bu hüceyrələr birhüceyrəli orqanizmlərin hüceyrə formalarıdır. Məsələn, bakteriyalar prokaryotik hüceyrə quruluşuna malikdir.
Hüceyrənin ilk ili 1665-ci ildə tapılıb. Bu dövrdə Robert Huk adlı bir alim ixtira etdiyi mikroskop sayəsində hüceyrəni tapdı. Aldığı mantar parçasını araşdıran Hook daha sonra kameralı strukturları görüb və bu strukturları hüceyrə adlandırıb.
Hüceyrə membranı
Hüceyrəni əhatə edən membranın adıdır. Bütün hüceyrələrdə hüceyrə membranı var. Bitki hüceyrələri isə membranla birlikdə bir divara malikdir. Onun forması mozaikadır. Seçici keçirici olduğu üçün faydalı maddələrin hüceyrəyə daxil olmasına şərait yaradır. Elastikliyinə görə hüceyrədəki mayenin miqdarından asılı olaraq genişlənə və ya büzülə bilər.
Sitoplazma nədir?
Hüceyrə membranı ilə nüvə arasındakı mayeyə sitoplazma deyilir. Bu mayenin 90%-i sudur. Üçüncü hissə müxtəlif mineral duzlar, vitaminlər, yağlar və karbohidratlardan ibarətdir.
Orqanoidlər sitoplazmada olur. Sitoplazma suda həll olunmur. Koloidal quruluşa görə membrandan keçmək mümkün deyil.
Həlimə Əliyeva
