Karyera seçimlərindən tutmuş yeni satınalmalara qədər sürüyə müqavimət göstərin və René Girardın mimetika nəzəriyyəsindən istifadə edərək öz həyat yolunuzu yaradın.
Nə bilmək lazımdır ?
Luizianadakı Tulane Universitetində parlaq, iddialı bir tələbə olan Claire hüquq fakültəsini seçmək üçün yolda idi, lakin o, real dünya təcrübəsi əldə etmək və əvvəlcə Yeni Orleanda əylənmək istədiyinə qərar verdi. Paralegal kimi işə düzəldi, günlərini ‘Böyük Pharma’ işlərini müdafiə etmək üçün ekspert şahidləri araşdırmaq üçün keçirdi və böhran o zaman gəldi. Claire həmişə yemək bişirməyi və mətbəx vasitəsilə insanlıq haqqında öyrənməyi sevirdi. O, həddən artıq işləyən bir hüquq köməkçisinin içində tələyə düşmüş qadın Entoni Bourdain kimi idi və bu, onun həyatını yavaş-yavaş acınacaqlı hala gətirirdi.
O, hüquq firmasını tərk edib mətbəxdə və ya qəhvəxanada işləmək haqqında düşünməyə başladı, ta ki, yeməyə olan ömürlük marağından hansı karyera quracağını anlayana qədər. Ancaq şübhələr onu narahat edirdi. Başqaları nə düşünürdü? Bəlkə o qədər də iddialı deyil. Bəlkə o qədər də ağıllı deyil. Bəlkə də tənbəllikdir. Başqalarının onunla etmək istədikləri şeylər – və bu gözləntiləri qarşılamaq bacarığı – onun özünə olan dəyərini müəyyənləşdirməyə başladı.
Hər birimiz vaxtaşırı bir-birimizlə rəqabət aparan çoxsaylı istəklərlə boğuluruq: iş təklifi A və ya B. Yeni münasibətə başlamaq yoxsa subay qalmaq? Marafonda iştirak etmək üçün qeydiyyatdan keçmək və ya məşq etmək üçün erkən qalxmamaqdan zövq almaq ? Ancaq həyat marafonlarla doludur və onlar qaçışdan ibarət deyil. Hansı istəklərin arxasınca getməyi – hansı marafonları qaçmağa dəyər və hansıları geridə qoymağı bilmək vacibdir. Bu yazıda sizə necə olduğunu göstərmək məqsədi daşıyıram.
Arzular ehtiyaclardan əsaslı şəkildə fərqlənir.
İnsanlar yeni bir köynək kimi bir şey istədikdə, ona “lazım olduğunu” hiss edə bilərlər – ancaq suya və ya yeməyə ehtiyac duyduqları şəkildə ehtiyac duymurlar. Onların sağ qalması təhlükə altında deyil.
Arzu (ehtiyacdan çox) yaxşı kimi qəbul etdiyiniz, lakin istəmək üçün fiziki, instinktiv əsasınız olmayan şeylər üçün intellektual iştahadır – və bu, həqiqətən də yaxşı olub-olmamasından asılı olmayaraq doğrudur.
13-cü əsrin filosofu və ilahiyyatçısı Tomas Aquinas yazırdı ki, bu intellektual iştahlar ənənəvi olaraq “iradə” adlandırılan şeyin bir hissəsidir. İnsan bir şeyi arzulayırsa, ona doğru çalışır. İstəklərinin obyektinə sahibdirlərsə, iradələri orada istirahət tapır – və istəklərinin obyektində istirahət edə bildikləri müddətcə sevinc yaşaya bilərlər.
Amma əksər insanlar üçün bu sevinc müvəqqətidir. Həmişə cəhd etmək üçün başqa bir şey var – və bu, bir çoxumuzu daimi, bəzən ağrılı, heç vaxt qane etməyən bir səydə saxlayır. Bizdə hələ olmayan bir şeyə can atmaq isə istək adlanır. Arzu bizə sevinc gətirmir, çünki tərifinə görə bu, həmişə çatışmayan bir şeydir. Bununla belə, istəklərin formalaşma mexanizmini başa düşmək bizə həyatımızı sonsuz arzular dövrəsində yaşamaqdan qaçmağa kömək edə bilər.
Arzu sosial prosesdir – təqliddir
Müasir mütəfəkkirlərdən biri arzunun sirrini dərk etməkdə digərlərindən üstündür: İkinci Dünya Müharibəsindən qısa müddət sonra Birləşmiş Ştatlara gələn, tarixçi-polimat olan fransız sosial nəzəriyyəçisi Rene Girard bir sıra ABŞ Universitetlərində, o cümlədən ABŞ-ın universitetlərində dərs demişdir. Johns Hopkins və Stanford. 2015-ci ildə vəfat edəndə o, Française Akademiyasına təyin edilmişdi və 20-ci əsrin ən böyük ağıllarından biri hesab olunur.
Girard arzunun özünəməxsus xüsusiyyətini tanıdı: “Biz arzularımızın ən dərin mənliklərimizdən, şəxsi dərinliklərimizdən gəlməsini istəyirik” dedi, “amma onlar olsaydı, heç bir istək olmazdı. Arzu həmişə çatışmazlıq hiss etdiyimiz bir şeyə yönəldilir. .” Girard qeyd etdi ki, arzu bizim ümumiyyətlə təsəvvür etdiyimiz kimi tamamilə idarə etdiyimiz bir şey deyil.Bu, özümüz istehsal edə biləcəyimiz bir şey deyil.Bu, əsasən sosial prosesin məhsuludur.
Girard yazırdı: “İnsan nə arzuladığını bilməyən və qərar vermək üçün başqalarına müraciət edən məxluqdur”. O, bunu təqlid istəkləri adlandırdı. Mimesis yunanca “imitasiya” sözündəndir, ingiliscə “mimic” sözünün köküdür. Mimetik istəklər ətrafımızdakı insanlardan və mədəniyyətdən təqlid etdiyimiz istəklərdir. Mən karyeranı, həyat tərzini və ya tətili yaxşı hesab edirəmsə, bunun səbəbi başqasının onu mənə yaxşı görünən şəkildə modelləşdirməsidir.
Həlimə Əliyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
