Konsert iqtisadiyyatı, tez-tez rəqəmsal platformalar və texnologiya ilə asanlaşdırılan qısamüddətli, müvəqqəti və ya sərbəst iş tənzimləmələri ilə xarakterizə olunan əmək bazarına aiddir. Bu dəyişiklik işçilər, müəssisələr və bütövlükdə iqtisadiyyat üçün həm müsbət, həm də mənfi nəticələrə səbəb oldu.
Müsbət təsirlər:
Çeviklik: Konsert işi iş saatları və yer baxımından daha çox çeviklik təklif edir, fərdlərə işi təhsil, qayğı göstərmək və ya şəxsi maraqların həyata keçirilməsi kimi digər öhdəliklərlə balanslaşdırmağa imkan verir.
Daha Geniş İş İmkanları: Konsert iqtisadiyyatı iş imkanlarının çeşidini genişləndirdi, fərdlərə ənənəvi məşğulluq quruluşunda çıxışı olmayan müxtəlif iş növləri ilə məşğul olmağa imkan verdi.
Sahibkarlıq: Bir çox konsert işçiləri müstəqil podratçılar kimi fəaliyyət göstərir, bu da sahibkarlıq və müstəqillik hissini inkişaf etdirə bilər. İşçilər öz layihələrini, müştərilərini və iş qrafiklərini seçə bilərlər.
Qlobal İstedadlara Giriş: Müəssisələr coğrafi sərhədlərlə məhdudlaşmadan ixtisaslaşdırılmış tapşırıqlar və ya layihələr üçün qlobal istedad hovuzundan istifadə edə bilərlər.
Xərclərə qənaət: Müəssisələr tez-tez xüsusi tapşırıqlar üçün konsert işçilərini işə götürməklə xərcləri azalda bilər, çünki onlar tam ştatlı işçilər üçün olduğu kimi fayda və ya ofis sahəsi təmin etmək məcburiyyətində deyillər.
Mənfi təsirlər:
Gəlir qeyri-sabitliyi: Konsert işçiləri layihələrin və konsertlərin gözlənilməz təbiəti səbəbindən tez-tez qeyri-müntəzəm gəlir axını ilə üzləşirlər. Bu, maliyyə qeyri-sabitliyinə və büdcə tərtibində çətinliklərə səbəb ola bilər.
Faydaların olmaması: Ənənəvi işçilərdən fərqli olaraq, konsert işçiləri adətən sağlamlıq sığortası, pensiya planları, ödənişli məzuniyyət və iş təhlükəsizliyi kimi faydalar almırlar.
Hüquqi və Əməyin Mühafizəsi: Konsert işçiləri çox vaxt ənənəvi işçilərin istifadə etdiyi qanuni müdafiə və hüquqlardan məhrumdurlar ki, bu da onları istismara və ədalətsiz rəftara qarşı həssas edir.
Sosial Təhlükəsizlik Şəbəkələrinin aşınması: Konsert iqtisadiyyatının yüksəlişi işsizlik sığortası və işçilərin təzminatı kimi sosial təhlükəsizlik şəbəkələrinə töhfələrin azalmasına kömək edə bilər, çünki konsert işçiləri çox vaxt öz-özünə işləyən hesab olunur.
Qeyri-bərabər imkanlar: Konsertlərə giriş yer, texnologiya savadlılığı və müəyyən sənayelərdə konsertlərin mövcudluğu kimi amillərdən təsirlənə bilər ki, bu da potensial olaraq imkanlarda bərabərsizliyə səbəb olur.
Karyera inkişafının olmaması: Konsert işi ənənəvi məşğulluqla eyni səviyyəli karyera artımı və bacarıq inkişafını təmin edə bilməz, çünki konsert işçiləri çox vaxt uzunmüddətli karyera trayektoriyasını izləməkdənsə, xüsusi tapşırıqları yerinə yetirməyə diqqət yetirirlər.
Aydın olmayan Əmək Təsnifatı: Konsert işçilərinin müstəqil podratçılar və ya işçilər kimi təsnifatı bir çox ölkələrdə hüquqi və tənzimləyici müzakirələrin mövzusu olmuşdur ki, bu da işçilərin hüquqları və işəgötürənlərin öhdəlikləri ətrafında qeyri-müəyyənliyə səbəb olmuşdur.
Ümumiyyətlə, konsert iqtisadiyyatı insanların necə işlədiyini və müəssisələrin istedadları işə götürmə üsulunu dəyişdirdi. O, çeviklik və imkanlar təklif etsə də, işçilərin müdafiəsi, gəlir sabitliyi və ənənəvi məşğulluq müavinətlərinin aşınması ilə bağlı narahatlıqları da artırır. Konsert işinin faydaları ilə işçilərin müdafiəsinə ehtiyac arasında tarazlığın tapılması siyasətçilər, bizneslər və bütövlükdə cəmiyyət üçün problem olaraq qalır.
Asiman Xəlili
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
