ABŞ Federal Ehtiyat Sistemi, yəni Fed (Federal Ehtiyat) hər il 7 həftəlik fasilələrlə ümumilikdə 8 dəfə toplanır və “hədəf faiz dərəcəsi”nə qərar verir. Keçirilən iclaslarda bir gecəlik faiz dərəcələrinin artırılması və ya azaldılması və ya sabit saxlanılması kimi qərarlar verilir.
Niyə maraq artır?
Əgər faizlərin artırılması belə pis şeydirsə, niyə faizləri artıraq? Əslində, monetar ekspansiya və sürətli iqtisadi artımın hədəfləndiyi bir vaxtda faiz artımına üstünlük verilməsə də, bəzən faizlərin artırılması ölkə iqtisadiyyatının sağlamlığı üçün zərurətdir.
Faiz dərəcələrinin uzun müddət aşağı qaldığı, iqtisadiyyatda monetar stimullarla inflyasiyanın yüksəldiyi, yerli valyutanın dəyər itirdiyi və iqtisadiyyatın qızışdığı bir şəraitdə faizlərin artırılması inflyasiya ilə mübarizədə ən mühüm vasitələrdən birinə çevrilir.
Bu gün ABŞ bunun ən yaxşı nümunələrindən biridir. Pandemiya dövrü ilə birlikdə faiz dərəcələrini 0-25% aralığına çəkən və uzun müddət bu diapazonda saxlayan FED, aktiv alışlarını sürətləndirərək iqtisadiyyata pul yeritdi və ABŞ iqtisadiyyatını canlandırdı.
Aktiv alışları nə deməkdir? Pul müqabilində əhalidən borc almaq üçün buraxılmış borc qiymətli kağızlarının geri alınmasıdır. Borc qiymətli kağızları FED-ə qaytarıldı və yeni zərb olunmuş dollarlar ictimaiyyətə buraxıldı.
Bu geri alışları dayandırmaqla, Fed iqtisadiyyata daha çox pul daxil edilməsinin qarşısını almağı planlaşdırır.
Həlimə Əliyeva
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
