Bəli, Çernobıl qəzasının qarşısını almaq mümkün idi. Fəlakət reaktordakı dizayn qüsurları, qeyri-adekvat təhlükəsizlik tədbirləri və insan səhvi də daxil olmaqla bir sıra amillərin birləşməsi səbəbindən baş verib. Əgər lazımi təhlükəsizlik tədbirləri həyata keçirilsə və əməl edilsəydi, qəzanın qarşısını almaq olardı.
Qəzanın əsas səbəblərindən biri Çernobıl AES-də istifadə olunan RBMK reaktorunun dizaynı olub. Bu tip reaktorun aşağı güc səviyyələrində qeyri-sabit olduğu bilinirdi və stansiyadakı operatorlar əlaqəli risklərdən tam xəbərdar deyildilər. Bundan əlavə, qəza zamanı radioaktiv materialın buraxılmasının qarşısını almaq üçün heç bir mühafizə strukturu yox idi.
Qəzanın qarşısını almaq üçün həyata keçirilə biləcək bir sıra təhlükəsizlik tədbirləri də var idi. Məsələn, reaktor, nəticədə partlayışa səbəb olan sınaqdan əvvəl texniki xidmət və təhlükəsizlik yoxlamaları üçün bağlana bilərdi. Bundan əlavə, operatorlar və rəhbərlik arasında daha yaxşı təlim və ünsiyyət fəlakətə səbəb olan insan səhvlərinin qarşısını almağa kömək edə bilərdi.
Ümumilikdə, nüvə qəzası riskini tamamilə aradan qaldırmaq mümkün olmasa da, Çernobıl fəlakətinin ehtimalını və şiddətini azaltmaq üçün əlbəttə ki, atılan addımlar var idi.
Aris Məmmədov
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
