Uşaqların və böyüklərin mütəmadi olaraq istehlak etməsi lazım olan balıq immunitet sistemini qoruyur, uşaqların zəkasının inkişafına töhfə verir, sümükləri gücləndirir, hüceyrələri bərpa edir və depressiyanın zərərli təsirlərini aradan qaldırır. Şorba mətbəxlərinin vazkeçilməz qidası olan balığın faydaları növünə görə dəyişir. Tez xarab olan balıqları istehlak edərkən bəzi qaydalara əməl edilməlidir. Memorial Kayseri Xəstəxanası Qidalanma və Pəhriz şöbəsindən Dr. Merve Sır balığın faydaları haqqında məlumat verdi.
Balıq hansı qida mənbəyidir?
Mükəmməl bir zülal qaynağı olan balıqların qida dəyəri növünə görə dəyişir. Balığın 100 qramında təxminən 19,5 qram protein var. İnsan orqanizminin nə qədər proteinə ehtiyacı insandan insana dəyişir. Bədən çəkisi və yaş kimi müxtəlif faktorlardan asılı olan zülal, böyümədən bədənin yenidən qurulmasına qədər bir çox prosesdə rol oynayır. Qidalandırıcı protein əzələlərin qurulması və sağlam sümük və əzələ kütləsinin qorunması üçün vacibdir. Uşaqların sümüklərin normal böyüməsi və inkişafı üçün zəruri olan adekvat miqdarda protein istehlak etməsi sağlamlıq üçün vacibdir.
Balığın növündən asılı olaraq, qida dəyəri və tərkibi fərqlidir. Qütb balığı və ya qızılbalıq kimi balıqlarda çoxlu omeqa-3 var və bədənimiz üçün vacib yağ turşuları var. İnsan orqanizmi onları istehsal edə bilmədiyi üçün yeməklə birlikdə qəbul edilməlidir.
Balıq; Selen, yod və D vitamini baxımından da zəngin qida qaynağıdır. Selenium immunitet sistemini gücləndirərkən tiroid funksiyasını qorumağa kömək edir. Eyni zamanda, selenium sağlam saç və dırnaqlar üçün vacib bir qidadır.
D vitamini çatışmazlığı son illərdə bütün dünyada və Avropada araşdırılan bir mövzudur. D vitamini əzələ funksiyasını, immunitet sistemini, sümükləri və dişləri qorumaq üçün vacibdir. Qızılbalıq dadlıdır və yaxşı D vitamini mənbəyidir.
Türkiyədə çapaq, levrek, hamsi, kefal, torik (böyük palamut), qalxanbalığı, sardina (hamsinin bir növü), skumbriya, mərcan, mavi balıq (mavi levrek), palamut və qızılbalıq növləri ya ovlanır, ya da yetişdirilir.
Balık yemenin faydaları nelerdir? Balıkta hangi besin değerleri var?
İnsan vücudu için gerekli olan en az 13 vitamin tanımlanmaktadır. Dokulardaki dağılımı düzensiz olmakla birlikte bunların büyük bir bölümü balıklarda bulunmaktadır. Vitamin miktarı balık türüne göre değişmektedir. Suda çözünen B ve C vitaminlerinin su ürünlerinde bulunma miktarı, karasal hayvanlarda bulunan miktarla hemen hemen aynıdır. Ancak balıklarda yağda çözünen A, D, E ve K vitaminleri genellikle daha fazladır.
İnsan vücudu ağırlığının yaklaşık % 4’ünü oluşturan mineraller, büyüme ve sağlık için gerekli olan maddelerdir. Kalsiyum, fosfor, sodyum, potasyum, magnezyum, iyot, demir, bakır, flor, kobalt ve çinko su ürünlerinin büyük bir bölümünde olan önemli minerallerdir. Bazı su ürünlerinin 100 gramında 15-200 miligram arasında değişen kalsiyum, 100-400 miligram arasında fosfor bulunmaktadır.
Həlimə Əliyeva
