Ənənəvi olaraq Azərbaycan xalçaları yun, ipək və pambıqdan hazırlanır ki, bunların hamısı yerli istehsaldır. Qoyunlardan yun qırxılır, sonra yuyulur, taranır və ipə çevrilir. Daha sonra iplik geniş rəng çeşidi yaradan bitkilər, köklər və həşəratlar kimi təbii materiallardan istifadə edilərək boyanır. Təbii boyaların istifadəsi təkcə ekoloji cəhətdən təmiz deyil, həm də rənglərin canlı qalmasını və zamanla solmamasını təmin edir.
İp rəngləndikdən sonra asimmetrik düyün və simmetrik düyün də daxil olmaqla müxtəlif üsullardan istifadə etməklə xalçaya toxunur. Bu üsullar həndəsi naxışlar, nəbati motivlər, heyvanların və insanların təsvirləri daxil olmaqla geniş çeşidli dizaynlar yaratmağa imkan verir.
Azərbaycan xalçalarının dizaynında istifadə olunan materiallar və texnika ilə yanaşı, bölgənin tarixi və mədəniyyəti də təsir göstərir. Məsələn, bəzi xalçalarda məhsuldarlığı və ya mühafizəni təmsil edən simvollar, digərlərində isə türk mədəniyyətinə aid motivlər var.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan xalçalarının mürəkkəb dizaynının və parlaq rənglərinin sirri yüksək keyfiyyətli materialların, ənənəvi texnikanın və mədəni təsirlərin birləşməsindədir. Nəticə əsrlər boyu nəsildən-nəslə ötürülən gözəl və unikal sənət növüdür.
Asiman Xəlili
Vətən Naminə Mətbuat Xidməti
